NGA ORIGJINA
Një histori e lashtë
Shqipëria është një nga prodhuesit më të vjetër të verërave në Evropë. Vreshtaria ishte zhvilluar qysh në shekullin VIII p.e.s. në bazë të varieteteve indigjene që kishin duruar me sa duket që nga Epoka e Akullnajave. Midis shekujve të tetë dhe të gjashtë p.e.s., grekët themeluan një sërë kolonish në bregdetin e sotëm shqiptar. Ata u bënë ndër portet më të rëndësishme në Adriatikun lindor; në kohën romake, rajonet bregdetare të Shqipërisë ishin të njohura për prodhimin e verës dhe vajit. Me pushtimin e osmanëve në shekullin e 17-të, filloi një krizë e rëndë në vreshtarinë e verës, e cila arriti të mbijetojë vetëm në territoret e krishtera. Megjithatë, në zonat kryesisht myslimane, u përhap një lloj vreshtaria për prodhimin familjar të rrushit të përdorur shpesh për prodhimin e pijeve alkoolike. Duke filluar nga viti 1912, pas pavarësisë së Shqipërisë, ne mund të shihnim një ringjallje të vreshtarisë që duhej të përballej me përhapjen e sëmundjeve të shkaktuara nga myku pluhur dhe myku i derrit dhe më në fund filoksera.
DERI NE DITE
Rilindja e verës
Dy sisteme kryesore të trajnimit të hardhisë bashkëjetojnë në vend: sistemi alberello, më i zakonshëm në rajonin bregdetar dhe sistemi i pjergullave, tipik për pjesën e brendshme. Në vitet e fundit, disa prodhues në brezin bregdetar e kanë shndërruar trajnimin me shkurre në një kordon të nxitur dhe/ose sistem të ngjashëm me Guyot. Kriza politike dhe ekonomike midis viteve 1990 dhe 1995 çoi në braktisjen dhe çrrënjosjen e pothuajse të gjithë sipërfaqes së vreshtit. Kjo ishte periudha e eksodit të madh shqiptar, nga viti 2000 e deri më sot ka pasur një ringjallje dhe një rritje të theksuar të aktivitetit. Shqiptarët ndër vite e kanë kuptuar avantazhin që mund të sjellë biznesi i verërave dhe është rritur në rreth 25 mijë hektarë të tanishëm me hardhi.
Shpërndarja dhe diapazoni
VARIETET E RRUSHIT NË SHQIPËRI
+
1. Kallmet
Zona e Zadrima
+
2. Shesh i Bardhe/Shesh i Zi
Zona e Sukth
+
3. Vlosh
Zona e Narta
+
4. Pules
Zona e Myzeqeja (Musacchia)
+
5. Serina e Bardhe/Serina e Zeze
Zona e Korca
+
6. Debina
Zona e Permet
+
8. Mavrud
Zona e Leskovik
+
9. Pamid
Zona e Pogradec